Koronavirüs özellikle anne adaylarının endişeli bir gebelik geçirmelerine de yol açtı diyebiliriz. Covid-19 nedeniyle bebeklerinin sağlığının zarar görmesi endişesi, anne adaylarının öncelikli streslerinden biri haline geldi. Gebelerde koronavirüs konusunu her yönüyle ele alacağız. Anne adaylarında semptomların mevcudiyeti ya da şiddetinde bir değişiklik olup olmadığı, gebelerde tanı yöntemlerinin neler olduğu gibi çok sık merak edilen konulara da açıklık getireceğiz. Ancak öncesinde Covid-19 enfeksiyonunun klinik belirtilerini gözden geçirmekte fayda olacaktır.
Yazı İçeriği
Gebelerde Covid-19 Enfeksiyonu Klinik Belirtileri Nelerdir?
Anne adaylarında Covid-19 enfeksiyonuna bağlı olarak ortaya çıkabilen klinik belirtiler tüm gebelerin bilmesi gereken önemli hususlardan biridir. Zira bu belirtiler ortaya çıktığında mutlaka test yapılmalıdır. Hamilelerde koronavirüs belirtilerini hafif ve ağır olmak üzere iki farklı grupta ele alabiliriz.
Hafif semptomlar:
- Yüksek ateş
- Öksürük
- Boğazda ağrı
- Yorgun ve halsiz hissetme
- Miyalji (Kas ağrısı)
Ağır semptomlar:
- Pnömoni
- Akut respiratuar distress sendromu
- Böbrek yetmezliği
- Çoklu organ yetmezliği
Ağır semptomların ortaya çıkması durumunda yoğun bakım ihtiyacının da doğabileceğini belirtmeliyiz. Yapılan incelemeler koronavirüs belirtileri konusunda önemli bir noktayı da ortaya koyuyor. Bu araştırmalara göre hafif semptomlar arasında yer alan yüksek ateş, öksürük ve solunum sıkıntıları, gebe olanlarda gebe olmayanlara nazaran daha hafif oranda meydana geliyor.
Gebelerde Covid-19 Enfeksiyonu Gebe Olmayan Hastalarla Karşılaştırıldığında Semptomların Varlığı ve Şiddetinde Farklılık Var Mıdır?
Elbette anne adaylarının bu konuda da bilgi sahibi olması önem taşıyor. Az önce de değindiğimiz gibi gebe olanlarda ve gebe olmayanlarda belirtilerin radikal düzeyde bir farklılık gösterdiğinden söz edemeyiz. Bir başka deyişle anne adaylarında Covid-19 enfeksiyonu, sadece gebelerde görülen spesifik bir semptoma yol açmıyor. Ancak elbette bazı farklılıklardan da söz etmek gerekir. Son veriler, Covid-19 pozitif olan ve doğum için bir sağlık kuruluşuna gelen anne adaylarının % 87,9’unun asemptomatik olduğunu ortaya koyuyor. % 12.1’inin de semptomatik olduğunu söyleyebiliriz.
Bu konunun bir hayli akıl karıştırmasının nedeni ise hamilelerin solunum yolu enfeksiyonlarına karşı aslında daha yatkın olmalarıdır. Bunun nedeni ise gebeliğe bağlı olarak maternal bağışıklık sisteminin biraz daha baskılanmış olması, solunum mukozasında ödem olabilmesi olarak açıklanabilir. Aynı zamanda oksijen tüketiminin fazla olması ve diyafram elevasyonu da anne adaylarının solunum yolu enfeksiyonlarına karşı daha zayıf olmalarının nedenleri arasında bulunuyor. Ancak veriler incelendiğinde Covid-19 enfeksiyonunun normal popülasyondan çok fazla fark göstermediği de anlaşılıyor.
Yine bu konuda merak edilen hususlardan biri de semptomların şiddetinin farklı olup olmadığıdır. Semptomik vakalara bakıldığında anne adaylarında belirtilerin şiddetinin hamile olmayanlardan daha şiddetli olmadığını belirtebiliriz. Hamilelerde semptomlara dair şu bilgileri aktarabiliriz:
- % 86’sı hafif
- % 9,3’ü ağır
- % 4,7’si kritik
Hamile olmayanlarda ise tablo şu şekildedir:
- % 80’i hafif
- % 15’i ağır
- % 5’i kritik
Gebelerde Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Anne adaylarında Covid-19 tanısı için farklı bir teknik uygulanması gerekmez. Nazal ya da orofaringeal bölgelerden alınan sürüntü yardımı ile tanı konması mümkün olabiliyor. RT-PCR yani revers transkriptaz polimeraz zincir reaksiyonu ile bu virüsün anne adaylarında mevcut olup olmadığının anlaşılması sağlanıyor. Olabildiğince tanı için alt solunum yollarından alınacak örneklerin incelenmesi gerekiyor. Anne adayından trakeal aspirat veya bronkoskopik örnekler alınarak gerekli testin yapılması durumunda tanı konması da mümkün olacaktır. Sadece çok ender durumlarda akciğerin incelenmesine gereksinim olabilir. Fakat çoğunlukla alt solunum yollarından alınan örnekler ile virüsün saptanmasının mümkün olduğunun da altını çizmek gerekir.
Gebelerde RT-PCR Dışında Tanı Yöntemleri Mevcut Mudur?
Elbette daha farklı tanı yöntemlerinin kullanılması da mümkündür. Bu tanı yöntemlerine ELISA yahut IgM/IgG örneklerini verebiliriz. Hızlı antikor testleri gibi serolojik testler de tanı yöntemi olarak tercih edilebilir. Kimi zaman PCR testine ilave olarak bu testlerin de yapılması söz konusu olabilir. Bu noktada antijen testlerinin de merak edildiğini söyleyebiliriz. Covid-19 ile ilgili antijen testler suboptimal sensitiviteye sahip olurlar. Serolojik olarak nitelenen testler ise atak hızı ve salgının şiddetinin de restrospektif olarak değerlendirildiğini söyleyebiliriz.
Covid 19 Olan Gebelerde Düşük Ve Erken Gebelik Kaybı Riskinde Artış Var Mıdır?
Öncelikle Covid-19 ile ilgili literatürün son derece kısıtlı olduğunu belirtmeliyiz. Elbette kısa bir zaman dilimi içerisinde virüse dair çok sayıda araştırma yapıldı ve yapılmaya da devam ediyor. Ancak halen uzun dönemde virüsün etkilerine dair her konuda veri elde edilebilmiş değil… Covid-19’lu olan anne adaylarında düşük ya da erken doğum ile gebelik kaybının artığı, virüsün bu durumu tetiklediği yönünde bir bulgunun elde edilmediğinin belirtilmesi gerekir. Özellikle SARS ve MERS enfeksiyonlarının tablosuna bakıldığında düşük ya da erken doğum ile gebelik kaybına yol açan komplikasyonların olmadığı da görülüyor.
Covid 19’lu Bir Gebede Travay Sırasında Fetal Takip Açısından Diğer Gebeliklere Göre Bir Farklılık Var Mıdır?
Bilindiği gibi Covid-19 virüsü Çin’de ortaya çıktı. Bu ülkede bazı vaka serilerinde ise virüsü kapmış olan anne adaylarında travay sırasında fetal distresin daha fazla oranda görüldüğü de biliniyor. Dolayısıyla anne adaylarının vajinal yani normal doğum planlaması varsa sürekli olarak elektronik fetal monitorizasyon yapılması çok daha doğru olacaktır. Böylelikle doğumun daha kontrollü ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesi de mümkün olabilir.
Vajinal Doğum Planlanan Covid 19’lu Gebelerde Epidural Analjezi Uygulanabilir Mi?
Covid-19 ile birlikte gündeme gelen konulardan biri de epidural analjezi oluyor. Şayet trombositopeni ya da hipotansiyon gibi epidural analjeziye kontraendike olan bir durum mevcut değilse koronavirüse yakalanmış olan anne adaylarına epidural analjezi uygulanabiliyor. Böylelikle anne adayının ağrısına bağlı olarak oluşabilen hiperventilasyonu engellemek de mümkün olabilir.
Doğum İçin Başvuran Her Gebeye Covid 19 Testi Yapılmalı Mıdır?
Sadece ülkemizde değil tüm dünyada bu konunun halen gündemde olduğunu söyleyebiliriz. Halihazırda Avrupa ülkelerinde doğum için başvuran her anne adayına Covid 19 testinin yapılmadığını söyleyebiliriz. ABD’ye bakıldığında ise sadece bazı eyaletlerde test yapılıyor. Türkiye’de eğer anne adayında semptomlar yoksa ve temaslı da değilse test yapılmasına gerek duyulmuyor. Elbette bu durumda da akıllara gelen husus asemptomatik olan anne adaylarıdır. Hiç bir hiçbir olmadığı durumlarda test de yapılmadığında anne adayları ve bebekler için bir risk ortaya çıkıyor. Bununla birlikte doğuma katılan sağlık personeli için de bir risk doğuyor. Bu durumun da göz ardı edilmemesi önemlidir.
Covid-19 Olan Gebelerde Ayırıcı Tanıda Neler Düşünülmelidir?
Öncelikle bazı viral pnömanilerin göz önünde bulundurulması gerekir. Buna influenza, parainfluenza, respiratuar sinsityal virus, adenovirus örnek olarak gösterilebilir. Bununla birlikte mycoplasma pneumoniae ve pneumocystis jirovecii gibi atipik pnömoni etkenlerinden de söz etmek gerekiyor. Koronavirüsten kaynaklanan enfeksiyona benzer akciğer bulguları ile prezente olması nedeniyle ayırıcı tanı yapılmasında da fayda olacaktır.
İlginizi çekebilir –> Prenatal Vitamin
Covid-19 Pozitif Olan Gebelerde Fetusa Vertikal Geçiş Var Mıdır?
Son incelemelerden edinilen bilgilere göre fetusa vertikal geçiş bulunmuyor. Zira virüs kapmış olan anne adaylarının bebeklerinin kord kanında, nasal örneklemelerinde virüsün bulunmadığı anlaşıldı. Bununla birlikte amniyotik sıvı ve plasentada da virüse rastlanmadı.
Göz atın –> Gebelikte Toksoplazma
Gebeler Covid-19 Aşısı Olabilir mi?
Anne adayları Covid-19 aşısı olabilir mi, aşı bebeğe zarar verir mi konusunda gündemdeki yerini koruyor. Anne adaylarının gebeliğin 12. haftasından sonra aşılanması önerilir. Yapılan çalışmalarda ve araştırmalarda hamileliğin 12 haftasından önce yapılan aşı durumunda anne adayının ya da bebeğin sağlığında herhangi bir problem meydana gelmediği de tespit edildi. Dolayısıyla gebeler ilk trimester döneminden sonra Covid-19 riskine karşı mutlaka aşılanmalıdır. Emzirme döneminde olan annelerin de aşı yaptırabileceğini, aşının anneye ya da bebeğe bir zarar vermediğini belirtebiliriz. Bu konuda sorularınızı yorum bölümüne yazabilirsiniz.
Bilgi sahibi olun –> Hamilelikte Enfeksiyon Bebeğe Zarar Verir Mi
