Gebelikte toksoplazma hastalığı gondii olarak da adlandırılan, tek hücreli bir mikroorganizmaya bağlı olarak meydana gelir. Genellikle çiftlik hayvanlarının etlerinin az pişmiş olarak tüketilmesi, sebze ya da meyvelerin yıkanmadan yenmesi gibi nedenlere bağlı olarak insanlara bulaştığını söyleyebiliriz. Bu hayvanlara dokunulması durumunda söz konusu parazitin bulaşması mümkün değildir. Enfekte olan çiftlik hayvanlarının etlerinin az pişmiş olarak besin yoluyla tüketilmesi durumunda bulaşır.
Aynı zamanda etlere dokunulması ve elin ağız ile teması durumunda da bulaşması mümkün olabilir. Hamilelik döneminde olan kadınların bu durumu ciddiye almasında fayda olacaktır. Az pişmiş etlerin tüketilmemesi kadar etlerin doğranması, kesilmesi sırasında kullanılan mutfak gereçlerinin ağız ile temasından da kaçınmak gerekiyor. Zira bu enfeksiyon anne adayları için tehlikeli olabiliyor. Bebeğe bulaşması da söz konusu olabilir ve gondii kaynaklı erken doğumlar, ölü doğumlar ya da düşükler meydana gelebilir. Bu konuda merak edilen tüm konulara açıklık kazandıracağız. Belirtilerin neler olduğunu da ele alacağız. Öncesinde nedenleri daha detaylı bir şekilde gözden geçirelim.
Yazı İçeriği
Toksoplazma Nedenleri Nelerdir?
Yukarıda da değindiğimiz gibi gebelikte toksoplazma nedenlerinin başında enfekte olan hayvanların etlerinin az pişirilmiş olarak tüketilmesi geliyor. Çoğunlukla çiftlik hayvanlarında bulaşıyor olsa da avlanılan geyik ya da tavşan gibi hayvanların etlerinin az pişmiş şekilde tüketilmesi de bu parazitin vücuda bulaşmasına yol açabilir. Genel olarak toksoplazma nasıl bulaşır sorusunun yanıtını 4 madde ile açıklayabiliriz:
- Enfekte olan bir hayvanın dışkısıyla temas etmek ve eli ağza götürmek
- Enfekte bir hayvanın etini iyi pişmeden tüketmek
- Sebze ve meyveleri iyice yıkamadan tüketmek
- Enfekte olan anne adayından bebeğe geçmesi
Bu konuda vurgulanan husus genellikle çiftlik hayvanlarının etinin iyi pişmeden yenmesi olsa da görüldüğü gibi etle temas edilen etin ağza değmesi de parazitin bulaşmasına yol açabiliyor. Aynı zamanda salam ve sucuk gibi yiyeceklerin pişirilmeden tüketilmesi durumunda da söz konusu riskin geçerli olduğunu söyleyebiliriz.
Anne adaylarının çiğ et kesme gibi işlemler sırasında ellerini asla ağzına götürmemesi gerekiyor. Bununla birlikte et kesmek ya da doğramak için kullanılan bıçak, kesme tahtası gibi mutfak geçerlerinin sıcak su ve bol sabunla yıkanması da önemlidir. Yapılan son araştırmalar sebze ve meyveler üzerinde de bu parazitin bulunabileceğini ortaya koydu. Bu nedenle anne adaylarının sebze ve meyveleri de çok iyi yıkamadan asla tüketmemesi gerekiyor.
Son olarak pastörize edilmemiş süt ve süt ürünlerinin de bu tehlikeyi taşıdığını belirtelim. Anne adaylarının bu konuda da dikkatli olması, süt ve süt ürünleri arasından seçim yaparken tercihini sadece pastörize edilmiş ürünler arasından yapması gerektiğinin altını çizelim.
Toksoplazma Belirtileri Nelerdir?
Genel olarak bakıldığında gebelikte toksoplazma belirtileri grip ile oldukça benzer semptomlardır. Bu durum maalesef bu parazite dair şüphe duyulmasını önleyebiliyor ve dolayısıyla tanı konması da güçleşiyor. Belirtileri yaşayan anne adaylarının çok büyük bir bölümü grip ya da soğuk algınlığı yaşadığını ve şikayetlerinin de bundan kaynaklandığını düşünebiliyor. Ayrıca bu parazit kimi zaman herhangi bir belirti de göstermiyor. Semptomlar ise çoğunlukla şu şekildedir:
- Bağ ağrısı ya da tüm vücutta ağrı olması
- Lenf düğümlerinde şişme olması
- Yüksek vücut ateşi
- Yorgun ve halsiz hissetme
Kimi zaman hastalıklar ya da görülen tedaviler nedeniyle bağışıklık sistemi ciddi oranda zayıflayabiliyor. AIDS hastalığı, kemoterapi tedavisinin uygulanması ya da organ naklinin yapılması gibi durumlarda bağışıklık sistemi zayıf olabiliyor. Bu durumda toksoplazma kaynaklı belirtiler çok daha ağırdır. Bu belirtilere aşağıdaki örnekleri verebiliriz:
- Şiddetli ve geçmeyen baş ağrısı
- Bilinçte bulanıklık
- Bulanık görme ya da görme kaybı yaşama
- Konfüzyon
- Vücut kontrolünü kaybetme
- Nöbet
- Akciğerle alakalı sağlık sorunları
Nasıl Teşhis Konulur?
Sadece muayene ya da hastanın şikayetlerinin dinlenmesi ile gebelikte toksoplazma tanısı konamaz. Teşhis için mutlaka bazı testlerin yapılması gerekiyor. Bu test sayesinde vücudun söz konusu parazite karşı antikor üretip üretmediğinin belirlenmesine ihtiyaç oluyor. IgG ve toksoplazma IgM testleri ile rahatlıkla tanı konabilir. Aynı zamanda kişinin bağışıklık kazanıp kazanmadığının belirlenmesi de mümkün olabiliyor. Bu test anne adayının enfekte olup olmadığının belirlenmesini sağlar.
Anneden bebeğe geçip geçmediğinin anlaşılması ise sadece amniyosentez ile mümkün olabilir. Bunun için de gebeliğin 15 haftasını beklemek gerektiğini belirtelim. Bu dönemde az miktarda amniyo sıvısından örnek alınması durumunda test yapılabilir. Bebeğe bulaşıp bulaşmadığının bu test ile tespit edilmesi mümkün olabiliyor. Bu arada söz konusu testin anne karnındaki bebeklere herhangi bir zararının olmadığını da ekleyebiliriz. Bu konuda anne adaylarının endişe etmesine gerek yoktur.
Antikor Tespiti Nasıl Yapılmalıdır?
Anne adaylarının gebelikte toksoplazma sorunu yaşayıp yaşamadığını anlamak için mutlaka test yapılması gerekiyor. Koldan az oranda kan numunesinin alınması, bu testin yapılması için kafidir. Yapılan testte IgG sonucunun negatif çıkması durumunda kişinin bağışıklık kazanmadığı anlaşılır. Test sonucunun pozitif olması ise bağışıklığın da kazanıldığı şeklinde yorumlanıyor. Bununla birlikte IgM değerlerine de bakılmalıdır. IgM testinin negatif çıkması durumunda enfekte olunmadığı düşünülebilir. Ancak pozitif olması durumunda enfeksiyonun geçirildiğinin düşünüldüğünü söyleyebiliriz. Antikor tespitinde IgG ve IgM bir arada değerlendirilir.
Mutlaka göz atın –> Hamilelikte Laboratuvar Testleri
Toksoplazma Gebelik Döneminde Tedavi Edilir Mi?
Her gebelikte toksoplazma durumunda tedavi uygulanması gerekmez. Anne adayının bağışıklık sisteminin güçlü olması durumunda çoğu zaman tedaviye de ihtiyaç olmuyor. Şayet tedavi gerekirse doktor tarafından antibiyotik ilaçlar reçete ediliyor. Tedavi, ilaç kullanımı şeklindedir. Antibiyotik tedavisi ile parazitin bebeğe bulaşma olasılığı % 60’a kadar düşürülebiliyor.
Toksoplazma İle Doğum Yapılır Mı?
Anne adayları gebelikte toksoplazma tanısı konduğunda bebeklerini aldırmak durumunda olduklarını düşünebiliyor. Oysa bu bilgi doğru değildir. Söz konusu parazitin doğum yapmaya engel olmadığını belirtelim. Her ne kadar bebeğe bulaşmış olması durumunda bazı sağlık sorunları riski de ortaya çıkıyor olsa da doğum yapılmasında bir problem olmaz.
Dikkatinizi çekebilir –> Hamilelikte Psikoloji
Gebelikte Toksoplazma Testi Nasıl Yapılır?
Bu test anne adayından kan numunesi alınması yoluyla gerçekleştirilir. Böylelikle laboratuvar ortamında vücudun antikor üretip üretmediğinin anlaşılması sağlanır. Elbette gebelikte toksoplazma testi için anne adayının sadece kan vermesi gerektiğinden zorlayıcı bir test olmadığını söyleyebiliriz. Test sonuçlarının ne zaman çıktığı ise laboratuvar ortamındaki yoğunluğa bağlı olarak değişebilir.
Toksoplazma Testi Kaç Olmalıdır?
Yapılan gebelikte toksoplazma test sonucuna dair şu bilgileri aktarabiliriz:
- IgG NEGATIF / IgM negatif: Enfeksiyonla karşılaşılmamış
- IgG POZITIF / IgM negatif: Enfeksiyon geçirilmiş ve bağışıklık kazanılmış
- IgG POZITIF / IgM pozitif: Enfeksiyon yeni geçiriliyor
Toksoplazma Bebeğe Geçerse Ne Olur?
Şayet gebelikte toksoplazma bebeğe geçerse aşağıdaki sağlık sorunları yaşanabilir:
- Nöbet geçirilmesi
- Karaciğerde büyüme
- Dalakta büyüme
- Sarılık
- Göz enfeksiyonu
- Görme problemleri
- İşitme kaybı
- Mental gerilik
- Serabral kireçlenme
- Hidrosefali
- Gözdeki retina tabakasının iltihaplanması
- Karaciğerde iltihaplanma
- Kalp kasında iltihaplanma
- Kaslarda iltihaplanma
- Zatürre
Konuyla ilgili sorularınızı yorum bölümüne yazabilirsiniz.
Bilgi sahibi olun –> Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonu
