Amniyon kesesi gebeliklerde bebeklerin içinde bulunduğu ve gelişimini sürdürdüğü, içi sıvı ile dolu olan kesedir. Bu kese ve içerisinde bulunan amniyon sıvısı, gebeliğin sağlıklı bir şekilde devam edebilmesi, bebeğin gelişimini sürdürebilmesi açısından son derece önemlidir. Bebek ile birlikte bebeğin eşi olarak bilinen plasenta da bu kese içerisinde bulunur. Gebelik kontrollerinde anne karnındaki bebekler ile birlikte bu kesenin de kontrolden geçirildiğini belirtebiliriz. Çünkü kesenin büyüme oranı, gelişmesi, nerede olduğu ve yapısı bebeklerin sağlığını etkileyen unsurlardır.
Dolayısıyla amniyon kesesinin de mutlaka belirli aralıklarla gözden geçirilmesi gerekir. Elbette amniyon sıvısının da bebeklerin gelişimi noktasında bir o kadar önem taşıdığını göz ardı etmemek gerekiyor. Bu sıvının miktarı bebeklerin sağlık durumuyla alakalı bazı veriler elde etmeyi de sağlayabiliyor. Amniyon sıvısının kaynağı, miktarı ya da bu sıvının nasıl ölçüldüğü gibi sıklıkla merak edilen tüm konuları detaylarıyla ele alacağız. Öncesinde amniyon sıvısıyla plasentayı daha yakından inceleyelim.
Yazı İçeriği
Plasenta ve Amniyon Sıvısı
Hamileliklerde anne karnındaki bebeklerin problemsiz bir şekilde büyümesi ve gelişmesi sadece plasenta ile alakalı değildir. Aynı zamand amniyon sıvısının da bebekleri koruduğunu ve gelişimleri için uygun bir ortam sunduğunu belirtmek gerekiyor. Plasentanın temel işlevi anne ile bebeğin dolaşım sistemlerini birbirinden ayırmaktır. Bebeğin ihtiyacı olan maddelerin ona ulaşmasını sağlar ve atıkların da anne aracılığı ile vücuttan tahliyesine yardımcı olur.
Embriyo, anne adayının dokularıyla yakın bir bağ içerisindedir. Bu noktada plasentanın önemi daha net bir şekilde ortaya çıkar. Çünkü plasenta, anne adayının kanındaki savunma hücrelerinin embriyoya geçmesini önler. Bu sayede savunma hücrelerinin bebeğe zarar vermesi de önlenmiş olur. Anne adayının kanından gelen oksijenin, besin maddelerinin ve minerallerin embriyoya ulaşmasını sağlayarak bebeğin gelişimine katkıda bulunur. Zira plasentayı oluşturan da aslında embriyo hücrelerinin bir bölümüdür.
Bebeğin idrarıyla oluşan amniyon sıvısı ise amniyon kesesi içerisinde bulunur. Bu sıvı bebeğin anne karnındaki hareketlerini kolaylaştırır, bebeği dış etkenlerden korur ve uygun bir ortam sağlar. Bebeklerin ana rahminde amniyon sıvısından yutması ve idrarını çıkarması ise aslında amniyon sıvısının da dengesini koruyan unsurlardır. Kimi zaman bebekler az oranda idrar yapar ve bu nedenle amniyon sıvısının oranı da azalır. Bu sıvının miktarını etkileyen bir diğer unsur da bebeğin ne oranda su içtiğidir. Şayet bebekte bazı böbrek hastalıkları varsa amniyon sıvısı ideal orandan daha az olabilir. Hatta bu durum hiç sıvı olmaması gibi bir sonuç da doğurabilir. Amniyon sıvısının azalmasına yol açan unsurlar arasında erken membran rüptürü, bebeğin oksijensiz kalması gibi durumlar da bulunuyor. Görüldüğü gibi amniyon sıvısının miktarı bebeklerin sağlık durumuna dair bazı veriler elde edilmesine de olanak tanıyabiliyor.
Amniyon Sıvısının Kaynağı Nedir?
Öncelikle amniyon kesesi oluşumunun gebeliğin üçüncü haftasından itibaren meydana geldiğini belirtelim. Embriyonun üzerindeki küçük bir boşluk olarak meydana gelen bu oluşum zamanla büyür ve içerisinde de sıvı oluşmaya başlar. Amniyon sıvısının yaklaşık olarak % 96 ile 99’u mineral tuzlarını barındırır. İçerisinde aynı zamanda fetüsün deri hücreleri, bakterileri yok eden proteinler, tüyler ve verniks de bulunur.
Amniyon Sıvısının Miktarı
Gebeliklerde amniyon sıvısının miktarının değişebileceğini belirtelim. Bebeklerin anne karnındaki büyüme hızlarına paralel olarak amniyon sıvısının miktarında da bir artış olabiliyor. Gebeliğin 3. Ayında bu sıvının miktarı yaklaşık 50 ml civarında olurken 16. haftada ise bu miktar 250 ml’ye ulaşır. Hamileliğin 5. ayında amniyon sıvısının 400 ml dolaylarında olduğunu belirtebiliriz. Elbette bu sıvı miktarı amniyotik sıvı indeksi ile ölçülebiliyor. Kimi zaman yapılan ultrason muayenesiyle de bu sıvının aşırı oranda az ya da fazla olduğunun gözlemlenmesi mümkün olabiliyor.
Amniyotik Sıvı İndeksi Ölçümü Değerleri
Öncelikle amniyon kesesi içinde olan sıvının dört kadranda bulunan dikey cepler ile ölçülebildiğini belirtelim. Sıvının miktarı ya da yeterliliği konusunda bu ölçüm ile bir değerlendirme yapılması mümkün olabiliyor. Yapılan değerlendirme ise genel olarak 3 farklı sonucu doğurabilir. Bunlar;
- 0 mm – 50 mm: Oligohidramniyos
- 51 mm – 250 mm: Normal
- 250 mm’den yüksek: Polihidramniyos
Oligohidramniyos Nedir, Ne Anlama Gelir?
Amniyotik sıvı indeksi ölçümünde neticenin 50 mm’den az olması oligohidramniyos anlamına geliyor. Bu durum gebeliklerin % 1’i ile % 8’i arasında görülüyor. Bebekte idrar oluşumunu önleyen anomaliler olması bunun en yaygın nedenlerinden biridir. Ayrıca amniyon sıvısı zarının delinmesi ya da açılması durumunda da bu sonuç ortaya çıkabiliyor. Nedenler arasında anne adayına amniyosentez yapılmış olması da bulunuyor. Son olarak anne adayına ya da plasentaya bağlı olumsuz faktörler nedeniyle de bu sorunun doğabileceğini söyleyebiliriz.
Polihidramniyos Nedir, Ne Anlama Gelir?
Amniyon sıvısının ideal orandan çok daha fazla olması ise polihidramniyos olarak adlandırılır. Genellikle bu durumun ultrason muayenesi ile anlaşılabildiğini söyleyebiliriz. Söz konusu durumu yaşayan anne adayları şişkinlik ve karın bölgesinde gerginlikten şikayet eder. Maalesef polihidramniyos erken doğum ya da gebelik zehirlenmesi gibi ciddi sonuçlar doğurabilen bir durumdur.
Amniyotik Bant Nedir, Ne Anlama Gelir?
Amniyon sıvısında bant şeklinde bir oluşumun meydana gelmesi amniyotik bant olarak tanımlanıyor. Pek çok nedene bağlı olarak bu tablonun ortaya çıkabildiğini söyleyebiliriz. Bu nedenler arasında anne adayının daha önce kürtaj yaptırmış olması, enfeksiyonlar ya da anne adayının daha önce geçirdiği cerrahi müdahaleler de bulunuyor. Bu arada amniyon kesesi ya da amniyotik bant gibi konularda sıklıkla merak edilen hususlardan biri de bu bandın ortadan kalkmasıdır. Kimi zaman hamileliğin ilk dönemlerinde oluşan bu bant ilerleyen zamanlarda kendiliğinden ortadan kalkabilir.
Göz atın –> Anne Karnındaki Bebeğin Hareketleri
Fetüs Amniyon Sıvısını Yutabilir Mi?
Elbette amniyon kesesi içerisinde bulunan sıvı bebek tarafından yutulabilir. Ancak bu durum gayet normaldir ve bir sorun olduğu anlamına gelmez. Gebeliğin dördüncü ayından sonra bu sıvı bebeklerin sindirim sisteminde ya da solunum sisteminde de olabiliyor. Amniyon sıvısının bir bölümü idrara dönüşür. Bir bölümü de bağırsak tarafından emilir.
Amniyon Kesesi Görevi Nedir?
Gebeliklerde amniyon kesesi şu görevleri üstlenir:
- Bebeğin gelişimi için uygun ortamı sunar ve bebeği korur
- Bebeğin enfeksiyonlardan korunmasını sağlar
- Bebek için sabit ve ideal bir ısı ortamı oluşturur
- Anne karnındaki bebeğin etrafında steril bir çerçeve oluşturur
- Göbek kordonunun fetüs ile rahim arasında sıkışmasını önler
- Bebeğin akciğer, sindirim sistemi, kas ve iskelet sistemi gelişimini sağlayan bazı faktörleri barındırır
İlginizi çekebilir –> Plasenta Previa
Amniyon Kesesi Ne Zaman Oluşur?
Hamilelikte amniyon kesesi gebeliğin üçüncü haftasında oluşmaya başlar. Ancak bu dönemde son derece küçük bir boşluk şeklindedir. Zaman içerisinde büyür ve içerisinde de amniyon sıvısı oluşmaya başlar.
Amniyon Kesesi Kendini Yeniler Mi?
Bazen amniyon kesesi yani amniyon sıvısının olduğu zarda kaçak meydana geliyor. Ancak bu durum çoğu zaman zarın kendini 1 ya da 2 gün içerisinde onarması ile probleme dönüşmüyor. Her zaman olmasa da bu tür kaçaklar durumunda amniyon kesesinin kendini yenileyebildiğini söyleyebiliriz. Konuyla ilgili sorularınızı hemen yorum bölümüne yazabilirsiniz.
Bilgi sahibi olun –> Kan Uyuşmazlığı
