Gebelikte tiroid probleminin görülme sıklığının yaklaşık % 2 dolaylarında olduğunu söyleyebiliriz. Çok sık rastlanan bir durum olmasa da tedavisinin mutlaka gerçekleştirilmesi gerekiyor. Boynun ön bölümünde yer alan tiroid bezi kelebek şeklini andıran bir görünüme sahiptir. Yaklaşık 20 gram ağırlığında olan bu organ insan vücudunda hayati bir öneme sahip olan hormonların salgılanmasını sağlar. Bu hormon gebelikte de son derece önemlidir. Anne karnındaki bebeklerin beyin ve sinir sisteminin gelişimi noktasında bu hormonlar önemini daha net bir şekilde ortaya koyuyor. Tiroid probleminin hamilelikte nasıl teşhis edildiği, belirtileri ya da tedavisi gibi önemli konulara da değineceğiz. Fakat öncesinde temel tiroid hastalıklarını kısaca gözden geçirelim.
Yazı İçeriği
Temel Tiroid Rahatsızlıkları Nelerdir?
Hem normal zamanlarda hem de gebelikte tiroid ile ilgili görülebilen hastalıklar şöyledir:
- Guatr
- Tiroiditler
- Tiroid kanserleri
Gebelikte Tiroid Hastalıkları Nasıl Teşhis Edilirler?
Anne adayları gebelikte tiroid probleminin nasıl anlaşıldığını merak edebiliyor. Bu sorunun tespit edilebilmesi için bazı testler yapılmalıdır. Özellikle TSH ve serbest T4 testleri ile tanı konması mümkün olabiliyor. Yapılan testlerden ilki tarama testi serum TSH analizi oluyor. Bu analiz sonucuna bağlı olarak serbest T4 düzeyinin de ölçümlenmesine ihtiyaç duyulabilir. Bu noktada gebeliklerde normal TSH düzeylerinin kaç olduğunu da aktarmakta fayda olacaktır:
- İlk trimester dönemi: 0.1 – 2.5 mIU / L
- İkinci trimester dönemi: 0.2 – 3.0 mIU / L
- Üçüncü trimester dönemi: 0.3 – 3.0 mIU / L
Yapılan bu analizlerin sonuçları ile birlikte anne adaylarının şikayetlerinin neler olduğu da belirlenir. Aile öyküsü de dikkate alınarak tanı konur. Sonrasında hastanın durumuna bağlı olarak en uygun tedavi seçenekleri değerlendirilir.
Gebelikte Tiroid Hastalığı İçin Riskiniz Var Mı?
Bazı durumda anne adaylarının gebelikte tiroid problemi konusunda risk altında olduğu anlamına geliyor. Kimlerin risk altında olduğu sorusunun yanıtını ise kısa bir liste halinde aktarabiliriz:
- İyot yönünden fakir olan yerlerde yaşayanlar
- Çok az oranda iyot tüketenler
- Çeşitli nedenlerle radyasyona maruz kalanlar
- Ailesinde tiroid hastalıkları olanlar
- Bazı ilaçları kullananlar
- Daha önce tiroid ameliyatı geçirmiş olanlar
- Baş ya da boyun bölgesiyle ilgili radyoterapi tedavisi almış olanlar
Elbette yukarıda sıralanan durumlar mutlaka tiroid hastalıklarının gelişeceği anlamına gelmiyor. Bu unsurlar sadece hastalık riskini büyük oranda artırıyor.
Hipertiroidi Belirtileri Ve İşaretleri Nelerdir?
Bazı anne adaylarında gebelikte tiroid problemi hiperitroidi şeklinde de gelişebiliyor. Hiperitroidi durumunda ortaya çıkabilen semptomlar şöyledir:
- Ara ara yaşanan kalp çarpıntısı
- Yüksek tansiyon
- Terleme
- Sinirli ve huzursuz hissetmek
- Cildin normalden çok daha sıcak ve nemli olması
- Sıcağa karşı tahammülsüzlük
- Kilo ve saç kaybı
- Ellerde titreme meydana gelmesi
- Cildin incelmesi
- Ara ara ya da daimi bir ishal durumu
- Parlak ışıklara karşı hassasiyet olması
- Uyku problemleri
- Gözlerde büyüme
- Adet düzensizlikleri ya da adet görmeme
- Tiroid bezinin büyümesi
- Boğazda dolgunluk hissi olması
- Çabuk yorulmak
Elbette bu belirtilerin tamamının ortaya çıkması beklenmez. Bazı hastalarda belirtilerden sadece birkaçının hissedildiğini söyleyebiliriz.
İlginizi çekebilir –> Gestasyonel yaş nedir?
Hipotiroidi Gebeliği Nasıl Etkiler?
Daha önce de değindiğimiz gibi gebelikte tiroid problemleri bebekler için bazı riskler doğuruyor. Özellikle anne karnındaki bebeklerin nörolojik bakımdan gelişimleriyle ilgili bazı sıkıntılar yaşanıyor. Bununla birlikte bebeklerin bilişsel ve entelektüel açıdan da sorun yaşadıklarını söyleyebiliriz. Bu arada gebeliğin erken dönemlerinde bu sorunun saptanması büyük önem taşıyor. Bir an önce tedaviye başlanabiliyor ve dolayısıyla bebeklerin de bu sorundan etkilenme olasılığı mümkün olduğunda minimum seviyeye çekiliyor.
Bu noktada ‘tiroid hastalıklarının geç fark edilmesi halinde gebelik sonlandırılmalı mı’ sorusu da gündeme gelebilir. Asla böyle bir zorunluluğun olmadığını belirtmeliyiz. Oldukça geç bir dönemde tanı konması durumunda da tedaviye başlanması mümkündür. Fakat bebeklerin söz konusu hastalıktan etkilenmiş olması riski de doğar. Bu konuda doktorunuz daha detaylı bilgi aktaracaktır.
Postpartum Tiroidit Nedir?
Öncelikle tiroidit sorununun tiroid bezinin iltihaplanması olduğunu hatırlatalım. Kimi zaman kadınlarda doğum sonrasında iltihaplanma meydana gelebiliyor ve bu durum da tiroidit olarak adlandırılıyor. Söz konusu iltihaplanma tirotoksikoza ve aynı zamanda hipotiroidiye de neden olabilir. Postpartum tiroidit olarak adlandırılan durumda ise genellikle tirotoksikoz gözlemleniyor ve hemen ardından da hipotiroidi oluşabiliyor.
Gebelikte ve Emzirme Sırasında Tiroid Rahatsızlıkları Nasıl Tedavi Edilirler?
Her durumda gebelikte tiroid sorununun tedavi edilmesi gerekmeyebilir. Örneğin hafif seviyede bir hipertiroidizm olması halinde kimi zaman tedaviye de ihtiyaç duyulmaz. Sadece dehidratasyon ve kusma şikayetlerinin giderilmesine yönelik olarak tedavi yapılması söz konusu olabiliyor. Eğer tedavi gerekirse bu durumda devreye bazı ilaçlar giriyor. Bu ilaçlar ise tiroid bezinin hormon üretimine müdahale eden etken maddeler içeriyor. Genellikle bu ilaçlar erken tanı konabilmesi durumunda hamileliğin ilk 3 aylık döneminde kullanılmaya başlanır. İlaç tedavisi ile başarı elde edilememesi durumunda ise cerrahi müdahale tercih edilebilir.
Hipertiroidi Tedavisi Nasıldır?
Elbette gebelikte tiroid tanısı konduğunda hasta için en uygun tedavi seçeneği üzerinde durulur. Genel olarak uygulanan tedavileri şu şekilde sıralayabiliriz:
Tıbbi Tedavi
Tıbbi tedavi ilaç kullanımı üzerine hazırlanan bir tedavi prosedürüdür. Antitiroid ilaçlar ile tiroid bezlerinin ürettiği hormon sınırlandırılmaya çalışılır. Tedavi süresi ise her hastada aynı olmaz. Bu sürenin 9 ay ile 2 yıl arasında değişebildiğini söyleyebiliriz. Bu tedavinin başarı oranı % 50 civarındadır. Kullanılan ilaçlara bağlı olarak eklem ya da karın bölgesinde ağrı şikayeti ortaya çıkabilir.
Cerrahi Müdahale
Ameliyat genellikle son çözüm olarak gündeme gelir. Operasyon ile tiroid bezinin vücuttan çıkarılması amaçlanır. Cerrahi müdahale sonrasında kalıcı hipotiroidi gelişebiliyor. Buna bağlı olarak hastanın tiroid hormon takviyesi alması gerekiyor.
Atom Tedavisi
Bu tedavinin ağızdan radyoiyot alımı şeklinde uygulanan bir prosedür olduğunu söyleyebiliriz. Bu yolla radyoiyot tiroid hücrelerine ulaşılıyor ve aşırı düzeyde aktif olan tiroid hücrelerinin yok dilmesi hedefleniyor. Fakat gebelik döneminde hatta emzirme döneminde bile bu tedavinin uygulanması mümkün olmaz.
Hamilelikte Tiroid Yüksekliği Bebeğe Zararları
Daha önce de değindiğimiz gibi gebelikte tiroid problemi anne karnındaki bebekler için de çeşitli sakıncalar doğuruyor. Bebeklerin özellikle beyin gelişimlerinin bu sorundan olumsuz yönde etkilendiğini söyleyebiliriz. Algısal ya da mental bozukluklar ise en sık görülen sorunlardır. Bu bozukluklar bebeklerin sağlıklı bir şekilde yaşamlarını sürdürmelerini de sıkıntıya sokabiliyor. İşte bu nedenle erken tanı oldukça önemlidir. Doktorun öneri ve uyarılarının dikkate alınması da bir o kadar önem taşıyor.
Göz atabilirsiniz –> Hamilelikte sigara
Gebelikte Tiroid Fonksiyonlarında Değişiklik Olur Mu?
Hamilelik döneminde vücudun pek çok dengesinde değişimler meydana gelebilir. Bununla birlikte gebelikte tiroid fonksiyonlarında da bazı değişimler meydana gelmesi mümkündür. Tiroid bezinin ebatlarında da hafif değişimler olabilir. Bu durumun tıbben son derece normal olduğunu söyleyebiliriz. Zira söz konusu değişimler hastalık değil, son derece normal bir süreçtir. Konuyla ilgili sorularınızı hemen yorum bölümüne yazabilirsiniz.
Bilgi sahibi olun –> Yumurtlama dönemi hesaplama
