Hamilelikte sigara içmek bebeği birçok yönden olumsuz etkiler. Sigara bağımlısı olan kadınların ortalama %50-70’i hamilelik süresince de sigara içmeye devam eder. Hamilelikte sigara kullanımı ciddi bir sorundur ve geri dönüşü olmayan gebelik komplikasyonlarına neden olabilmektedir.
Hamilelikte sigara tüketimi, anneden doğruca bebeğe geçer. Sigaranın içinde bulunan nikotin, zift, karbon monoksit gibi maddeler üst solunum yollarından bronşlara geçerek kana karışır. Kandaki zararlı maddeler solunum sistemi başta olmak üzere kalp ve damar sistemi ile birlikte tüm organlara zarar verir.
Yazı İçeriği
Gebelikte Pasif İçicilik: Anne Karnındaki Bebeğe Etkileri ve Koruyucu Önlemler
Hamilelikte sigara kullanımı yalnızca aktif içiciliği değil, pasif içiciliği de kapsar. Pasif içicilik, annenin sigara içmemesine rağmen sigara dumanına maruz kalması anlamına gelir ve bu durum, anne karnındaki bebeği doğrudan etkileyebilir. Sigarada bulunan nikotin, karbon monoksit ve diğer toksik maddeler plasentadan geçerek bebeğin gelişimini olumsuz etkiler.
Yapılan araştırmalar, pasif içiciliğe maruz kalan hamile kadınların bebeklerinde düşük doğum ağırlığı, erken doğum ve solunum yolu hastalıklarının daha sık görüldüğünü göstermektedir. Özellikle karbon monoksit, kanda oksijen taşıyan hemoglobini etkileyerek fetüsün oksijen alımını azaltır. Bu durum, bebeğin beyin ve organ gelişimini yavaşlatabilir.
Hamilelikte sigara dumanına maruziyeti önlemenin en etkili yolu, sigara içilen ortamlardan uzak durmaktır. Evde veya iş yerinde sigara dumanına maruz kalınmamalı, sigara içen aile bireyleri ev dışında içmeye teşvik edilmelidir. Araç içinde sigara içilmesi de kesinlikle yasaklanmalıdır.
Anne adayının pasif içicilikten korunması, doğrudan bebeğin sağlığıyla ilgilidir. Çünkü fetüs, annenin soluduğu her şeyden etkilenir.
E-Sigara ve Hamilelik: Gerçekten Daha Güvenli mi?
Son yıllarda sigarayı bırakmak isteyenler arasında e-sigara kullanımı yaygınlaşmıştır. Ancak birçok anne adayı, hamilelikte sigara yerine e-sigara kullanmanın daha güvenli olup olmadığını merak eder. Ne yazık ki, bilimsel veriler bu düşünceyi desteklememektedir.
E-sigaralar her ne kadar “daha az zararlı” olarak pazarlansa da, içerdikleri nikotin ve bazı kimyasallar plasenta yoluyla bebeğe geçer. Nikotin, kan damarlarını daraltarak bebeğe giden oksijen miktarını azaltır. Ayrıca bazı e-sigara sıvılarında ağır metaller ve toksik bileşikler de bulunur. Bu maddeler, fetüsün beyin gelişimini ve solunum sistemi oluşumunu olumsuz etkileyebilir.
E-sigara buharında bulunan gliserol, propilen glikol ve aromatik katkı maddeleri de akciğer irritasyonuna neden olabilir. Dolayısıyla, e-sigaralar da hamilelikte sigara kadar zararlıdır.
Sigara bırakmak isteyen anne adayları için en doğru yöntem, doktor kontrolünde nikotin içermeyen alternatifler ve davranışsal terapi yöntemleridir. Bu süreçte uzman desteği almak, hem annenin hem de bebeğin sağlığı açısından güvenli bir yaklaşımdır.
Hamilelikte Nikotin Yerine Geçen Alternatif Destekler ve Davranışsal Yaklaşımlar
Nikotin bağımlılığı, hamilelik döneminde bırakılması en zor alışkanlıklardan biridir. Ancak hamilelikte sigara kullanımı, fetüs için geri dönüşü olmayan zararlar oluşturabileceği için bırakma süreci ertelenmemelidir.
Nikotin yerine geçen bazı destek ürünleri (nikotin sakızı, bantlar veya spreyler), normalde sigara bırakma sürecinde kullanılsa da gebelikte yalnızca doktor kontrolünde uygulanmalıdır. Çünkü bu ürünler yine nikotin içerir, ancak kontrollü dozlarda kullanıldığında sigaraya kıyasla daha az zararlıdır.
Davranışsal terapi ise hamilelikte sigara bırakmada en etkili ve güvenli yöntemlerden biridir. Bu yöntemde kişi, sigaraya yönlendiren tetikleyicileri tanır ve bunlarla başa çıkmayı öğrenir. Nefes egzersizleri, stres yönetimi teknikleri ve çevresel düzenlemeler, bırakma sürecini kolaylaştırır.
Ayrıca destek grupları veya çevrimiçi sigara bırakma programları, anne adaylarının motivasyonunu artırır. Unutulmamalıdır ki, nikotinin her dozu fetüse zarar verir; bu nedenle sigaranın “az içilmesi” bile güvenli değildir.
Gebelikte Sigara Bırakma Programları: Başarıyı Artıran Faktörler
Birçok kadın için hamilelikte sigara bırakmak, yalnızca irade meselesi değildir. Bağımlılık hem fiziksel hem psikolojik bir süreçtir. Ancak bu süreçte profesyonel destek almak, başarı şansını büyük ölçüde artırır.
Sigara bırakma programları, anne adayına özel bir plan oluşturur. Bu plan; sigaraya ne zaman, hangi duygular altında başvurulduğunu analiz eder ve yerine sağlıklı alışkanlıklar koymayı hedefler. Özellikle ilk 2 hafta kritik dönemdir, çünkü bu süreçte yoksunluk belirtileri en yoğundur. Bu belirtiler arasında sinirlilik, uykusuzluk ve konsantrasyon güçlüğü bulunur.
Hamilelikte sigara bırakma başarısını artıran en önemli faktörlerden biri, sosyal destektir. Eşin, aile bireylerinin veya arkadaşların bu sürece dahil olması motivasyonu güçlendirir. Ayrıca, sigara bırakıldıktan sonra bebek için hissedilen sorumluluk duygusu, anne adayına ek bir güç kazandırır.
Sigara bırakıldıktan sonra kandaki nikotin seviyesi birkaç gün içinde düşer, plasenta ve fetüs daha fazla oksijen almaya başlar. Bu da bebeğin gelişim hızını ve genel sağlığını olumlu yönde etkiler.
Baba Adayının Sigara Kullanımının Gebelik ve Bebek Sağlığı Üzerindeki Rolü
Hamilelikte sigara denildiğinde genellikle yalnızca anne adayı odak noktası olur; oysa baba adayının sigara kullanımı da gebeliğin seyri üzerinde ciddi etkiler yaratabilir. Sigara içen babalar, hem pasif içicilik yoluyla anne adayını etkiler hem de sperm kalitesinde düşüşe neden olabilir.
Nikotin ve toksik maddeler, spermin DNA yapısına zarar vererek döllenme sürecinde genetik bozukluk riskini artırır. Bu durum, düşük veya doğumsal anomalilerle sonuçlanabilir. Ayrıca sigara içen babaların yanında yaşayan gebelerde, pasif duman maruziyeti nedeniyle erken doğum ve düşük doğum ağırlığı riski yükselir.
Hamilelikte sigara bırakma sürecine baba adayının da dahil olması, aile sağlığını korumanın en etkili yollarından biridir. Evde dumansız bir ortam yaratmak, hem anne hem de bebek için en güvenli koruma yöntemidir.
Baba adaylarının sigarayı bırakması, sadece gebelik sürecinde değil, çocuğun doğum sonrası gelişimi üzerinde de olumlu etki yapar. Araştırmalar, sigara içilen evlerde büyüyen bebeklerde solunum yolu hastalıklarının ve astımın daha sık görüldüğünü göstermektedir.
Hamilelikte Sigara İçmek Bebeği Nasıl Etkiler?
Anne karnındaki bir bebek göbek kordonu aracılığıyla annesinden kan alışverişi yapar. Yani sigaranın zararlı etkilerinin hızla kana karışması, zehrin direkt olarak bebeğe geçmesi anlamına gelir.
Sigaranın içinde yer alan nikotin, kuvvetli damar büzme özelliği olan bir maddedir. Bu durumda rahime giden kan akışlı yavaşlar. Karbon monoksit ise bebeğin hücrelerine zarar vererek fetüste gelişim geriliğine neden olur. Karbon monoksit aynı zamanda kanın yetersiz oksijen taşımasına neden olur. Kandaki oksijen oranının azalması bebeğe yeterli oksijen taşınmasına mani olduğu gibi gerekli besin maddelerinin bebeğe geçmesine de engel olur.
Nikotinin bebeğe giden kan akışına engel olması bebeğin oksijensiz kalmasına neden olur. Aynı zamanda anne adayının sigara içmesi dış gebelik, düşük ve ölüm doğum gibi olumsuz sonuçlara neden olabilmektedir.
Hamilelikte sigara içmek, bebeğin içinde yer aldığı plasentanın sağlığının bozulmasına da sebep olarak bebekte gelişim bozukluklarına da yol açabilmektedir. Sigaradan dolayı erken doğumların yaşanması da bebeğin akciğerlerin yeteri kadar gelişmemiş olmasından dolayı bebekte solunum sorunları yaşanmasına sebebiyet verebilmektedir.
Bebeğin akciğerlerinin gelişmemesi beşik ölümü de denen ani bebek ölümlerine neden olabilmektedir. Hamilelik sırasında sigara içmek bebeğin, solunum yolu hastalıklarına yakalanma riskini arttırır. Sigara içen annelerin çocukları solunum yolu ve kulak enfeksiyonları ile birlikte astım olasılığı da artmış olarak dünyaya gelir. Anne karnında sigaraya maruz kalan çocuklar, ilerleyen yıllarda öğrenme güçlükleri ile birlikte dikkat ve davranış bozuklukları gibi sorunlar da yaşayabilirler.
Sigara İçen Hamileler Nasıl Beslenmeli?
Sigaranın zararlarını önlemenin en etkin yolu sigarayı bırakmaktır. Sigarayı bırakamayan kişilerin de sağlıklı beslenerek sigaranın zararlarını azaltmasına dair birçok kanı olsa da bu aslında pek de mümkün değildir. Sigaranın içindeki kimyasalların bedene verdiği zararı azaltacak bir besin yoktur ancak sağlıklı beslenerek bağışıklık sistemini güçlü tutmaya çalışmak, sigaranın vücuda vereceği zararların bağışıklık sistemi tarafından azaltılmasına yardımcı olabilir. Ancak yine tekrarlamak gerekir ki sigaranın zararlı etkilerini tamamen yok etmekten geçer.
Sigara içen hamilelerin beslenme düzeni normalin daha üstünde olmalıdır. Bunun için doktorunuzun size vereceği vitamin takviyeleri ve beslenme düzenine uymanız oldukça önemlidir.
Hamilelikte Sigara Ne Zaman Bırakılmalı?
Kadının yakın zamanda hamile kalma planı varsa en kısa sürede sigarayı bırakması son derece önemlidir. Sigarayı gebe kalmayı planlanmadan en az 3 ay önce bırakmak gerekir. Bu 3 aylık süreçte sigaranın bedene verdiği zarar az da olsa temizlenmiş olur. Kandaki oksijen miktarının artması da kadının gebe kalmasını kolaylaştırır.
Sigara kullanmanın, gebelik şansını yüzde 40 oranında azalttığı bilinmektedir. Baba adaylarının da çocuk sahibi olmadan önce sigarayı bırakması, sperm kalitesinin artmasını sağlayarak embriyonun daha sağlıklı döllenmesini sağlar. Hamilelikte sigarayı bırakma aslında tek taraflı değildir ve baba adayının da sigarayı bırakması, anne adayını pasif içicilik maruziyetinden kurtulması açısından büyük önem taşır.
Hamilelikte sigara içen kadınların bebeklerinde ya da gebeliklerinde sağlık sorunları meydana gelir. Bunun için sigarayı bırakmak en çok önerdiğimiz şeydir. Ancak sigarayı bırakamıyorsanız, sigara kullanımını minimuma indirmenizi gerekir.
Hamileyken Sigara İçmek Erken Doğum Riskini Artırıyor
Sigara içmek düşük riskini artıran en bilindik nedenlerdir. Sigara kullanımının düşük riskini yüzde 39, dış gebelik riskini yüzde 27, kısırlık riskini yüzde 22, erken menopoz riskini ise yüzde 17 oranında arttırdığı bilinmektedir.
Hacettepe Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırmaya göre tütün ve tütün mamülleri kullanana kadınların yüzde 13’ün kısırlık (interfilite) tespit edilmiştir. Aynı zamanda baba adayının da günlük sigara kullanımına göre sperm yoğunluğu ve kalitesi de düşmektedir.
Sigara içmek doğurganlık kapasitesi azaltır. Gebelikte sigara, nargile, pipo ve tüm tütün mamullerine maruz kalmak gebelik şansını 2 ila 3 kat azaltmaktadır. Hem anne hem de babanın sigara kullanıyor olması, döllenmenin daha zor gerçekleşmesine neden olur.
Bir kadının gebelikte sigara kullanması ve yumurtlama kapasitesinin düşmesi ile birlikte östrojen hormonunun da düşmesine neden olur. Sigara aynı zamanda yumurtanın tüplerden rahme taşınması sürecini zorlaştırır.
Hamilelikte sigara kullanımı yumurta hücrelerinin kromozomal bozukluklarına neden olmaktadır. Bu da düşük ya da fetüste kalıtımsal sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. Rahim ağzını kapsayan ve kadının gebeliğe daha elverişli hale gelmesine olanak sağlayan mukus da sigaradan olumsuz etkilenir ve sperm geçirgenliğini arttırır.
Gebelikte sigara kullanımı ve tüp bebek arasındaki ilişki incelendiğinde de sigara kullanan anne adaylarının tedaviye daha zor yanıt verdikleri ortaya çıkmıştır. Tüp bebek tedavisi ile elde edilen embriyonun rahme yerleştirildikten sonra düşük ile sonuçlanması, sigara kullanan anne adaylarından daha fazla görülür. Yine baba adaylarının da sperm hareketliliğin azalması ya da sperm hücrelerinde şekil bozukluğu görülmesi de sigara ile doğrudan bağlantılıdır.
Gebelik sırasında rahme kan akışının sağlanamaması, fetüsün özellikle de akciğerlerinin gelişememesi gibi nedenlerle gebelikte sigara kullanımına bağlı erken doğumlar meydana gelmektedir. Bu nedenle hamilelikte sigara kullanımı bırakılmalı mümkün ise gebe kalmayı planlama aşamasında iken sigara içimine tamamen son verilmelidir.
İlginizi çekebileceğimizi düşündüğümüz diğer makalelerimiz:
Hamilelikte Beslenme Nasıl Olmalı?
Cinsiyet Belirleme
İkili Tarama testi
Gebelikte makyaj
Hamilelikte cinsel ilişki
Konu ile alakalı yabancı kaynaklar:
https://www.anneysen.com/hamilelik/makale/saglik-hamilelikte-sigara-icmekle-ilgili-dumanli-bilgiler_2402
Detaylı bilgi için bize ulaşın:
[email protected]
0532 325 30 08
