Tüp bebek nasıl yapılır sorusu doğal yollarla bebek sahibi olamayan çiftleri çok yakından ilgilendiriyor. Uzun zamandır kullanılan yardımcı üreme tekniklerinden biri olan bu tedavi, kısırlık tanısı konan çiftler için de adeta bir umut ışığı oluyor. Türkiye’de her 7 çiftten biri doğal yollarla bebek sahibi olmakta zorlanıyor. Bu nedenle tüp bebek tedavisinin ülkemizde sıklıkla gerçekleştirildiğini belirtebiliriz. Hatta dünya genelinde en çok tüp bebek tedavisinin yapıldığı ülkeler sıralamasında 10. sırada bulunuyoruz.
Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre Türkiye’de yaklaşık olarak 2 milyon çift, çeşitli nedenlere bağlı olarak bebek sahibi olamıyor. Bununla birlikte ülkemizde yılda yaklaşık olarak 42 bin tüp bebek tedavisi gerçekleştiriliyor. Bu rakam bizi Avrupa sıralamasında 6. yapıyor. Dünya genelinde her yıl 400 bin bebek, tüp bebek tedavisi neticesinde dünyaya geliyor. Hem ülkemizde hem de dünya genelinde gün geçtikçe daha fazla sayıda çift rotasını tüp bebek nasıl yapılır sorusuna çeviriyor.
Yazı İçeriği
Tüp Bebek Tedavi Süreci Neleri Kapsar?
Genel olarak tüp bebek nasıl yapılır ya da süreç hangi aşamalardan oluşur konusu da merak ediliyor. Tüp bebek tedavisinde genel prosedürün 4 aşamada gerçekleştirildiğini belirtebiliriz.
- Hormon uyarımı
- Yumurtaların toplanması
- Döllenme
- Embriyo Transferi
Bu aşamaların her biri, bir diğeri kadar önemlidir. Süreç boyunca kimi zaman ultrason ve kan testi gibi çeşitli tetkiklere de ihtiyaç duyulur. Ayrıca aşamaların ve toplam sürecin her çift için aynı zaman diliminde tamamlanması da mümkün olmaz. Bu nedenle tüp bebek tedavisinin ne kadar sürdüğüne net bir yanıt verilemez. Genellikle toplam sürenin 30 gün ila 45 gün arasında değiştiğinden söz edebiliriz.
Ayrıca tüp bebek nasıl yapılır sorusunun da iki farklı şekilde yanıtlanması gerekir. Tedavi, in-vitro fertilizasyon (IVF) ve intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu (ICSI) olmak üzere iki farklı teknikle uygulanabiliyor. Türkiye’de ve dünya genelinde yaygın olarak kullanılan ise mikroenjeksiyon olarak da bilinen ICSI tekniğidir. Her iki teknikte de tedavi süresi hastadan hastaya değişebilir.
Hangi Durumlarda Tüp Bebek Tedavisi Yapılır?
Günümüzde bu tedavinin pek çok durumda devreye girdiğini belirtebiliriz. Özellikle toplumda yaygın görülen bir sorun olan rahimdeki tüplerin tıkalı olması durumunda devreye tüp bebek tedavisi girebiliyor. Tüplerin herhangi bir nedenle tıkalı olması durumunda sperm hücreleri doğal yolla rahimdeki yumurtaya ulaşamıyor.
Döllenme gerçekleşemediği için gebelik oluşamıyor. Ancak tüp bebek tedavisinde tüplerin tıkalı olup olmaması önem taşımaz. Zira tüp bebek nasıl yapılır konusunda detaylı bilgi sahibi olunduğunda, tüplerdeki tıkanıklığın bu tedavide önemini kaybettiğini anlayabilirsiniz.
Kadınlarda görülen yumurta problemleri durumunda da söz konusu tedavi tercih edilebiliyor. Yumurtanın döllenmeye müsait olmaması, kalınlığı nedeniyle çatlamaması gibi pek çok farklı sorundan kaynaklı olarak çiftler bebek sahibi olamıyor. Bu durumda tüp bebek nasıl yapılır şeklinde bir arayış başlıyor. Yumurta rezervinin belirgin bir şekilde azalmaya başladığı durumlarda da doğal yolla hamilelik için beklemek istemeyen çiftler çareyi tüp bebek tedavisinde bulabiliyor.
Erkeğe ait sperm sayısında bir azalma olması ya da sperm hareketlerinin idealden daha az olması durumunda da uygulanabilen tüp bebek tedavisi erkeklerin menisinde hiç sperm bulunmadığı azoospermi durumunda da uygulanabiliyor.
Dolayısıyla tüp bebek nasıl yapılır konusu sadece kadınlarla ilgili üreme sorunları durumunda değil, erkeklerle ilgili problemler olduğunda da önem taşıyor. Kimi zaman kısırlığın nedeni anlaşılamaz. Bu durumda da tüp bebek tedavisinden istifade edilebiliyor. Söz konusu yöntemin tercih edilmesi için mutlaka bebek sahibi olamama nedeninin tıbbi anlamda net bir şekilde belirlenmiş olması gerekmiyor.
Tüp Bebek Tedavisi Kaç Yaşına Kadar Uygulanabilir?
En az tüp bebek nasıl yapılır konusu kadar önem taşıyan bir diğer unsur da yaş faktörüdür. Maalesef kadının yaşı tüp bebek tedavisinin başarısında oldukça etkili bir unsurdur. Tıbbi açıdan bakıldığında tüp bebek tedavisinin, erkekte sperm hücresi ve kadında yumurta rezervi olması halinde, her yaşta uygulanabilen bir prosedür olduğunu söyleyebiliriz. Ancak tedavide başarı oranının ilerleyen yaşlarda ciddi düzeyde düştüğünün de altını çizmekte fayda var. Özellikle 45 yaş sonrasında başarılı bir tedavi uygulanması oldukça güçtür.
Kadınlarda doğurganlık 28 yaşından sonra azalmaya başlar. Söz konusu azalma yaşa paralel bir seyir izlemez. Bir düşme eğrisi grafiğinden söz edecek olursak, kadınlar 35 yaşı geçtiklerinde bu düşme eğrisi, grafikte çok daha dik bir konum alır. Özellikle 39 yaşın ardından düşme eğrisinin dikliği daha da artar. Haliyle tüp bebek nasıl yapılır konusu ile birlikte kaç yaşlarında bu tedaviden faydalanmak gerekir sorusu da önem taşıyor.
Yardımcı Üreme Teknolojisi Derneği’nin verilerine göre tüp bebek tedavisinden faydalanan 35 yaş altı kadınların % 47’lik gibi yüksek bir oranı bebeğini kucağına alabiliyor. Kadının yaşı 36 ya da 37 olduğunda bu oran birden % 38’lere geriliyor. 38 ila 40 yaş aralığında ise oran artık % 28’lere kadar gerilemiş oluyor.
Kadın 41 ya da 42 yaşına geldiğinde oran % 16 olurken 42 yaş üzerinde de maalesef % 8’in de altına düşmüş oluyor. Bebek sahibi olmayı planlayan kadınların yaş faktörünü de dikkate alarak yönlerini tüp bebek nasıl yapılır sorusuna çevirmekte geç kalmaması gerekiyor.
Erkekler İçin Tüp Bebekte Yaş Sınırı Var mıdır?
Bu konuda erkeklerin daha şanslı olduğundan söz edebiliriz. Çünkü erkeklerde testis hemen her yaşta sperm üretebiliyor ve bundan kaynaklı olarak da erkekler için tüp bebek tedavisinde bir yaş sınırı bulunmuyor. Günümüzün tıp bilgileri kapsamında, erkeğin yaşlanmasının tüp bebek ile bebek sahibi olmasında etkili bir unsur olmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Bu nedenle erkekler için tüp bebek nasıl yapılır konusu, yaş noktasında bir strese de dönüşmüyor.
Çoğul Gebelik Riski Var mı?
Öncelikle bu tedavide çoğul gebeliklerin transfer edilen embriyo sayısı ile ilgili olduğunu belirtmek gerekir. Ancak kimi zaman transfer edilen tek bir embriyo bölünerek ikiz gebelik oluşmasına sebebiyet verebiliyor. Elbette tüp bebek nasıl yapılır noktasında herkesin merak ettiği embriyo transferinde amaç aslında tek bir embriyo ile sağlıklı bir gebelik elde etmektir. Ancak kimi hastalarda gebelik şansının daha yüksek olması için daha fazla sayıda embriyo transferi yapılabiliyor.
Transfer edilen embriyo sayısı gebelik şansını yükseltiyor. Sonuç olarak çoğul gebelik riskinin olmadığını belirtemeyiz. Günümüzde tüp bebek gebeliklerine bakıldığında 6’da 1’inin çoğul gebelik olduğu göze çarpıyor. Artık tüp bebek nasıl yapılır konusunda büyük önem taşıyan embriyo transferinde sayının daha az tutulduğunu da belirtmek gerekiyor. Çoklu gebeliklerin bazı riskler de taşıması nedeniyle çok sayıda embriyo transferi sadece ender durumlarda tercih ediliyor.
Tüp Bebek Kimler İçin Gerekli?
Tüp bebek tedavisinin kimler için gerekli olduğu aslında oldukça kabarık bir listedir. Genel olarak bebek sahibi olmak isteyen ancak çeşitli tıbbi sorunlar nedeniyle bebek sahibi olma hayalini gerçekleştiremeyen yani doğal yolla hamileliğin oluşmadığı çiftlerin bu listenin başında yer aldığını belirtelim. Zira tüp bebek nasıl yapılır ya da başarı oranı nedir gibi konular en çok bu çiftlerin ilgisini çekiyor.
Bununla birlikte yumurta rezervi azalmaya başlayan kadınlar da rotasını tüp bebek nasıl yapılır sorusuna çevirebiliyor. Çünkü hızlı bir rezerv azalması durumunda kadınlar doğal yolla gebelik oluşmasını beklemek istemiyor. Bir anlamda rezervlerin tükenmesi riskini göze almak istemiyor da diyebiliriz. Erkeklerde sertleşme sorunları ya da testis travmaları gibi nedenlerle sperm kalitesi düşebiliyor ve bu durumda da devreye tüp bebek tedavisi girebiliyor.
Adım Adım Tüp Bebek Tedavisi
Seçilen prosedüre bağlı olarak tüp bebek tedavisine reglin 2. ya da 3. günü başlanabildiği gibi bir önceki reglin 21. gününde de başlanabiliyor. Karından yapılan bazı iğneler ile vücuda ilaç gönderilmesi tüp bebek nasıl yapılır sorusunun ilk aşaması oluyor. Enjeksiyon günde 1 defa yapılıyor ve 10 ila 15 gün boyunca devam ediyor. Bu sürenin sonunda yumurtalıklarda büyüyen folliküller takip ediliyor ve ideal olgunluğa geldiğinde çatlatma iğnesi yapılıyor.
Çatlatma iğnesinin yapılmasının ardından tüp bebek nasıl yapılır sorusunun yanıtı daha farklı bir boyut alıyor. Enjeksiyonun üzerinden 36 saat geçmesinin ardından hastaya anestezi uygulanıyor ve yumurtalar toplanıyor. Bu aşamada erkekten sperm de alınıyor ve yumurtanın içerisine sperm enjekte ediliyor. Sonrasında döllenmenin gerçekleşmesi için bir süre beklenmesi gerekiyor. Bu sürenin genellikle 4 ila 5 gün olduğunu belirtebiliriz.
Döllenmenin gerçekleşmesinin ardından tüp bebek nasıl yapılır sorusunun yanıtı artık embriyo seçimi ile devam ediyor. Özel bir ortamda en iyi embriyolar seçiliyor ve rahim içerisine transfer ediliyor. Transferin üzerinden 12 gün geçmesi, kanda gebelik testinin yapılabilmesi için yeterli bir süredir.
Çünkü embriyo transferi tüp bebek nasıl yapılır sorusunun artık son aşamasıdır diyebiliriz. Elbette transfer sonrasında da bazı ilaçların kullanımı gerekiyor. Transfer sonrasında özellikle birkaç gün kafeinden uzak durmak, vücudu çok zorlayan hareketlerden kaçınmak, cinsel ilişkiye girmemek ve alkol almamak büyük önem taşıyor.
Tüp Bebek ile Ne Kadar Şansınız Var?
Bebek sahibi olamayan çiftler için son bir umut olarak görülen bu tedavide tüp bebek nasıl yapılır konusu kadar başarıyı etkileyen faktörlerin de bilinmesi önemlidir. Tüp bebek tedavisinde başarı şansının her çiftte aynı olmadığını belirtmek gerekiyor. Daha önce de değindiğimiz gibi kadının yaşı başarı oranında son derece etkilidir. Bununla birlikte doktorun deneyimi gibi çeşitli faktörler de bu tedavinin başarısında belirleyici bir unsur olduğunu söyleyebiliriz.
Özellikle tüp bebek uygulanmasının nedeni yani kadında ya da erkekte üreme ile ilgili yaşanan sağlık sorunu da tedavinin başarısında belirleyici unsurlardan biridir. Genellikle tüp bebek nasıl yapılır konusunu araştıran çiftler bunun sadece tek bir deneme ile sınırlı olduğunu düşünür. Oysa bu tedavi tekrarlanabilir ve gebelik ikinci ya da üçüncü denemede de gerçekleşebilir. Ancak 3 denemede gebelik elde edilemediğinde artık tedavinin başarısızlığından söz edilebilir.
Tüp Bebek Tedavisinin Riskleri
Elbette bu tedavide pek çok farklı ilaç kullanılabiliyor ve yumurta toplanması gibi çeşitli aşamalar söz konusu oluyor. Tüm bunlar bazı riskleri de beraberinde getirebiliyor. Dolayısıyla tüp bebek nasıl yapılır ve yan etkileri ya da riskleri nelerdir gibi konularda da bilgi sahibi olunmalıdır. Bu tedavide oluşabilecek yan etkiler ya da riskleri şu şekilde gruplandırabiliriz:
Tedavide Kullanılan İlaçların Riskleri
- Alerjik reaksiyon
- Karın ağrısı
- Mide bulantısı ve kusma
- İshal
- Ovaryan Hiperstimülasyon Sendrom (yumurtaların aşırı uyarılması)
Yumurta Toplama İşleminin Riskleri
- Pelvik damarlarda ve yumurtalıklarda kanama
- Pelvik enfeksiyon
- Orta şiddette ağrı
Embriyo Transferinin Riskleri
- Kanama
- Hafif şiddette ağrı
Çoğul Gebelik Oluşmasına Bağlı Riskler
- Gestasyonel diyabet
- Erken doğum
- Kandaki yüksek basınç
- Maternal kanama
İlginizi çekebileceğimizi düşündüğümüz diğer makalelerimiz:
Konu ile alakalı dış kaynaklar:
https://rmanetwork.com/fertility-treatment/in-vitro-fertilization-ivf/
IVF tedavisi hakkında detaylı bilgi almak için aşağıdaki bilgilerden bizlere ulaşabilirsiniz.
Cep Tel: 0532 325 30 08
Asistan Tel: 0535 761 60 97
Mail: [email protected]
